สถาบันหรือองคฺกร

สถาบันทางสังคม

ความหมายของสถาบันทางสังคม

    หมายถึง แบบอย่างพฤติกรรมที่ตั้งขึ้นและปฏิบัติสืบต่อกันมาและเป็นที่ยอมรับในสังคม ประเพณีต่าง ๆ สถาบันครอบครัว สถาบันเศรษฐกิจ สถาบันการศึกษา

มีองค์ประกอบสำคัญ 3 ประการ คือ

1. บุคคล คือ เจ้าหน้าที่ที่รับผิดชอบ หมายถึงบุคคลที่ได้จัดระเบียบแล้ว เช่น มีสถานภาพ มีบทบาท มีการควบคุมทางสังคม มีการจัดระเบียบสังคมและมีค่านิยม

2. หน้าที่ของสถาบันทางสังคม คือ วัตถุประสงค์ในการสนองความต้องการของสังคม

3. แบบแผนการปฏิบัติ หรือ พฤติกรรม คือ กฎเกณฑ์ บรรทัดฐาน ที่เป็นแนวทางในการปฏิบัติของสมาชิกในสังคม

ประเภทของสถาบันทางสังคม

สถาบันครอบครัว

1. องค์การทางสังคม แบ่งออกเป้น 2 ประเภท คือ

    1.1 ครอบครัวเดี่ยว คือ ครอบครัวที่ประกอบด้วย พ่อ แม่ ลูก

    1.2 ครอบครัวขยาย คือ ครอบครัวขนาดใหญ่ ประกอบด้วย พ่อ แม่ ลูกและญาติ ๆ

2. หน้าที่ สร้างสรรค์สมาชิกใหม่ เลี้ยงดูผู้เยาว์ ให้ความรักความอบอุ่น อบรมสั่งสอนและกำหนดสถานภาพทางสังคม

3. แบบแผนการปฏิบัติ คือ ให้แนวทางในการปฏิบัติต่อกันในครอบครัว

สถาบันการศึกษา  

ทำหน้าที่ ถ่ายทอดความรู้ ความคิดให้แก่สมาชิกในสังคมเพื่อให้สังคมมีความเจริญก้าวหน้า รู้จักในการแก้ปัญหาด้วยหลักและวิธีการอันเหมาะสม

1. องค์การทางสังคม ได้แก่ กลุ่มคนที่ทำงานในกระทรวงศึกษาธิการ ทบวงมหาวิทยาลัย สภาการศึกษา กลุ่มครู อาจารย์ 

2. หน้าที่ ของสถาบันการศึกษา

    2.1 การพัฒนาคน

    2.2 การให้ความรู้ ความเข้าใจ และความสำนึกแห่งความเป็นมนุษย์

    2.3 การสอน และการส่งเสริมในด้านวิชาชีพและศิลปวัฒนธรรม

    2.4 จัดแหล่งความรู้และวิทยาการที่อำนวยความสะดวกต่อสังคม

3. แบบแผนการปฏิบัติ คือ การจัดการเกี่ยวกับการศึกษา และการวางมาตราฐานการศึกษา

สถาบันศาสนา  

เป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรม ประกอบด้วย 3 ประการ คือ ความเชื่อ การแสดงออก ความรู้สึกทางอารมณ์

องค์ประกอบของสถาบันศาสนา

1. องค์การทางสังคม เช่น กลุ่มเจ้าอาวาส กลุ่มพระ กลุ่มชี กลุ่มบาทหลวง

2. หน้าที่ของสถาบันทางการศาสนา

    - การให้การอบรมสั่งสอน

    - การปกป้อง คุ้มครอง

    - การรักษากฎ ศีลธรรมของสังคม

    - การขัดเกลาพฤติกรรมเบี่ยงเบนทางสังคม

3. แบบแผนการปฏิบัติ เช่น การปฏิบัติตามบทบัญญัติ หลักธรรม ประเพณี

สถาบันเศรษฐกิจ  

เป็นสถาบันเกี่ยวกับความอยู่รอดของมนุษย์ในการดำรงชีวิตในสังคม

องค์ประกอบของสถาบันเศรษฐกิจ

1. องค์การทางสังคม ได้แก่ กลุ่มที่ทำงานในธนาคาร บริษัท ห้างร้าน โรงงาน

2. หน้าที่ของสถาบันทางเศรษฐกิจ

    - สนองความต้องการทางเศรษฐกิจ

    - จัดอำนวยความสะดวกในทางเศรษฐกิจ

    - พัฒนาความเจริญก้าวหน้าทางเศรษฐกิจ

    - ช่วยเหลือเกื้อกูลให้มีการบริโภคอย่างเพียงพอและทั่วถึง

3. แบบแผนการปฏิบัติ ได้แก่ การจัดระบบทรัพย์ มีเงื่อนไขสัญญา การอาชีพ การแลกเปลี่ยนและการตลาด

สถาบันทางการเมืองการปกครอง

องค์ประกอบของสถาบันการเมืองการปกครอง

1. องค์การทางสังคม ได้แก่ พระบรมวงศานุวงศ์ และรัฐบาล ผู้ว่าราชการจังหวัด นายอำเภอ กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ราษฎร

2. หน้าที่ของสถาบันการเมืองการปกครอง

    - รักษาความสงบเรียบร้อย

    - ระงับข้อขัดแย้งระหว่างบุคคล

    - คุ้มครองบุคคลให้ได้รับความปลอดภัย

3. แบบแผนการปฏิบัติ ได้แก่ การจัดให้มีกฎหมายต่าง ๆ เป็นแนวทางในการปฏิบัติ เช่นกฎหมายรัฐธรรมนูญ กฎหมายอาญา กฎหมายแพ่งและพาณิชย์